Taal zorgt ervoor dat we onze gedachten en gevoelens kenbaar kunnen maken en duidelijk kunnen maken wat we willen en denken. We kunnen door taal contact hebben met anderen om gevoelens, ideeën en ervaringen uit te wisselen Of we nu blij, verdrietig, opgewonden of gefrustreerd zijn, we hebben iemand nodig tegen wie we dat kunnen zeggen. Taal is één van de middelen die we gebruiken om te communiceren.
Taal heeft nog een andere belangrijke functie. Het is een instrument voor denken en leren. Met behulp van taal kunnen we plannen maken, problemen signaleren, redeneren, alternatieven bedenken, problemen oplossen, fantaseren en voorspellen. Het leren van taal is belangrijk voor een goede sociale, emotionele en intellectuele ontwikkeling.
Problemen met taal kunnen zijn
Vertraagde taalontwikkeling
Wat is het
Het leren van de (moeder)taal is een natuurlijk proces. Dit betekent niet dat taalverwerving (het zich eigen maken van de taal) vanzelf gaat. We spreken van een vertraagde spraak- en/of taalontwikkeling wanneer een jong kind in zijn spreken duidelijk achterblijft op leeftijdgenootjes. Je kind praat (nog) niet of opvallend minder dan andere kinderen van dezelfde leeftijd, of begrijpt niet goed wat er gezegd wordt. Ook kan je kind in korte, kromme zinnen spreken of het leren van nieuwe woorden moeilijk vinden. Een achterstand in de taalontwikkeling kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan er bijvoorbeeld sprake zijn van onvoldoende taalaanbod, gehoorproblemen of van een taalontwikkelingsstoornis. Maak je je zorgen om de taalontwikkeling van je kind? Dan kan je de SNEL-test invullen.
Gevolgen
Een vertraging in de spraaktaalontwikkeling geeft problemen: het kind wordt door de omgeving niet begrepen en het kan zich niet goed uiten. Dit kan tot gedragsproblemen leiden: het kind wordt opstandig en driftig als het niet begrepen wordt of het gaat zich juist steeds meer terugtrekken. Het leren op school kan moeizamer verlopen door problemen in de taalontwikkeling. Ook op andere ontwikkelingsgebieden kan de taalontwikkeling invloed hebben, zoals zelfstandigheid of tijdsbesef.
Behandeling
In het algemeen geldt dat een vertraagde spraaktaalontwikkeling goed te behandelen is, zeker als de problemen al op jonge leeftijd onderkend worden. Kinderen kunnen hiervoor al voor hun tweede levensjaar terecht bij de logopedist. Met logopedie kunnen we de communicatie tussen je kind en zijn of haar omgeving verbeteren. Daarmee verminderen we bijvoorbeeld frustratie als je kind iets wil vertellen, maar jij het niet begrijpt. Of als jij je kind wel begrijpt, maar dat anderen jouw kind niet goed verstaan.
Afasie
Wat is het
Wanneer iemands taalvermogen door hersenletsel niet meer goed functioneert, heet dat afasie (A = niet, fasie = spreken). Iemand met afasie kan niet meer zeggen wat hij wil of bedoelt, kan dus minder goed taal gebruiken dan voorheen. Afasie is daarmee een taalstoornis. In Nederland hebben ongeveer 30.000 mensen afasie. Ongeveer 20% van de mensen die een beroerte krijgt, krijgt ook te maken met afasie.
Gevolgen
Een afasie heeft vaak grote gevolgen voor het dagelijks leven, omdat de communicatie niet meer vanzelfsprekend is. Sommige mensen met afasie kunnen wel goed taal begrijpen, maar hebben moeite met het vinden van de juiste woorden of met het formuleren van zinnen. Anderen spreken juist wel veel, maar wat zij zeggen is voor de gesprekspartner niet of moeilijk te begrijpen; deze mensen hebben vaak grote problemen met het begrijpen van taal.
Behandeling
Bijna altijd is er na het ontstaan van afasie enig spontaan herstel van de taal. Zelden of nooit is dat herstel volledig. Het herstel van de taal- en spraakproblemen vindt voornamelijk plaats in de eerste drie tot zes maanden na de beroerte. In deze periode is veel logopedische therapie belangrijk. Ook voor de mensen in de omgeving, zoals familie, heeft een afasie veel impact. Zij moeten hun communicatiestijl aanpassen. Hoe beter zij zich aanpassen, hoe beter de persoon met afasie kan functioneren. Binnen onze praktijk biedt Irene gespecialiseerde afasietherapie.