Zonder het te merken en zonder enige inspanning, ademen we ongeveer 2500 keer per dag. Of we nu slapen of wakker zijn, we ademen gemiddeld 12 keer per minuut, en in 24 uur ademen we meer dan 8000 liter lucht in en uit. Bij hevige fysieke inspanning kan de ademhaling oplopen tot 80 keer per minuut. De adem is zowel in rust, bij het spreken als bij inspanning van essentieel belang. Wanneer adem niet functioneel verloopt, kunnen allerlei klachten ontstaan.
Problemen met ademen kunnen zijn
Hyperventilatie
Wat is het
Bij hyperventilatie verloopt de ademhaling te snel en/of te diep, waardoor er met de adem meer koolzuur aan de uitademingslucht wordt afgegeven dan nodig is. Hierdoor daalt de hoeveelheid koolzuur in het bloed, wat onder andere duizeligheid, tintelingen, ademnood en hartkloppingen kan veroorzaken. Hyperventilatie kan optreden als een plotselinge aanval (acute vorm) en als een vrijwel constante manier van ademen (chronische vorm).
Gevolgen
De gevolgen van hyperventilatie kunnen bestaan uit gevoelens van angst of het vermijden van plaatsen en/of situaties, zoals het openbaar vervoer. De oorzaak van hyperventilatie kan worden gezocht in spanningen, een verkeerde ademgewoonte of te snel en zonder pauze spreken.
Behandeling
Tijdens de behandeling geven wij je inzicht in de problemen die met hyperventilatieklachten samenhangen en leer je om die problemen op te lossen. We leren je een functioneel en evenwichtig adempatroon in rust, tijdens spreken en andere lichamelijke inspanning. Daarnaast leer je een aanval van hyperventilatie te voorkomen of af te breken.
Longproblemen (astma / COPD)
Wat is het
Astma en COPD hebben beide met ontstekingen aan de luchtwegen te maken. Bij COPD zijn de luchtwegen vernauwd door beschadiging, zoals roken. Voor astma is helaas nog geen echte oorzaak aan te wijzen, maar er zijn wel factoren die de kans op astma vergroten zoals een familielid met astma of een allergie. De symptomen zijn bij astma periodiek en bij COPD chronisch.
Gevolgen
Er ontstaat kortademigheid door benauwdheid. Elke ademhaling is te horen. Men heeft het gevoel te weinig lucht te krijgen, waardoor spanning en nervositeit optreden. Soms wordt er ook veel gehoest. Er wordt vaak en duidelijk hoorbaar ingeademd, en soms ook op onlogische momenten tijdens het praten. Het spreken is hierdoor moeilijker te verstaan.
Behandeling
De logopedische behandeling bij astma of COPD is vooral gericht op het omgaan met de eigen optimale longinhoud. We leren je hoe je in diverse situaties je ademverdeling aan kan passen op je longinhoud. Ook leren we je wat je kunt doen bij dreigende of plotselinge benauwdheid. Daarnaast behandelen we zo nodig ook slikproblemen of chronische hoestklachten. We werken hierbij vaak samen met de longarts of fysiotherapeut.
Verkeerde ademhaling tijdens het spreken
Wat is het
Een verkeerde spreekademing houdt in dat de adem en de stem niet goed gecoördineerd kunnen worden tijdens het spreken. Er wordt dan tijdens het spreken verkeerd geademd, waardoor mensen "achter de adem raken". Dat betekent dat er langer gesproken wordt dan dat er lucht voor is. Meestal volgt daarna een gespannen en hoorbare manier van inademen om weer voldoende lucht te krijgen.
Gevolgen
Als je verkeerd ademhaalt tijdens het praten, kan dit erg vermoeiend zijn. Je kunt buiten adem raken als je iets aan het vertellen bent, het gevoel hebben dat je een brok in je keel hebt of overmatig lucht moeten opboeren als je praat.
Behandeling
Allereerst werken we aan de bewustwording van je ademhalingspatroon. We leren je wat er nu precies gebeurt tijdens het ademen in rust en tijdens het spreken. Vanuit daar starten we met adem- en ontspanningstherapie. Het einddoel is een functioneel en evenwichtig adempatroon in rust en tijdens het spreken. Wanneer er weer evenwicht is gevonden, zullen de klachten afnemen.